Ödeme sancısı, 1996 yılında Ofer Zellermayer tarafından doktora tezini yazarken ortaya atılan bir davranışsal ekonomi kavramıdır. Terim, bir mal veya hizmet için ödeme yapma sürecinde yaşanan olumsuz duyguları ifade eder.
Başka bir deyişle, bir satın alma ne kadar çok acı verirse, o kadar az insan bu satın alma işlemini yapmaya istekli olur. Ödeme işlemi sırasında, paranın karşı tarafa teslim edilmesi para kaybetmeye benzer. Çoğu insan kayıptan hoşlanmadığından bu, olumsuz bir duygu olarak deneyimlenir.
Ödeme sancısı çeşitli bağlamlarda test edilmiştir ve ödeme yöntemine göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Ofer Zellermayer tarafından yapılan orijinal araştırma, tüketicilerin en az acı veren ödeme yöntemlerini kullanmayı tercih ettiğini göstermiştir. Otomatik ödeme ve kredi kartı yaygın bir şekilde tercih edilirken, çek ve nakit en acı verici ve en az tercih edilen araçlar olarak değerlendirilmiştir.
Plastiğin nakitten daha az somut olması, kaynakların tükenmesinin daha az görünür olması ve ödemenin ertelenmesi nedeniyle kredi kartıyla yapılan alışverişlerde ödeme sancısının azaldığı düşünülüyor.
Farklı insan türleri, harcama kararlarını etkileyebilecek farklı düzeylerde ödeme sancısı çeker. Örneğin, pintiler bu sancıyı müsriflerden daha fazla çeker. Ödeme sancısı genellikle bireylerin harcamalarını kısmak için bir araç olarak gösterilir.
Yorumlar
Yorum Gönder