Brüt takas uygulaması, Pay Senedi piyasasındaki olağan dışı fiyat hareketlerini engellemek amacıyla, SPK tarafından hisse bazında getirilen bir tedbir uygulamasıdır.
Brüt takas uygulamasındaki pay senetlerinde alım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcılar ise takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda menkul kıymet bulundurması gerekmektedir. Dolayısıyla brüt takas uygulamasındaki bir pay senedi alındığı gün satılamaz, ancak ertesi gün satılabilir.
Brüt takas uygulamasına dahil olan pay senetleri internet üzerinden işlemlere de kapatılır. Bu pay senetleri ile ilgili emir gönderim işlemleri, aracı kurumla yüz yüze görüşme veya telefon üzerinden yapılır. Ayrıca brüt takasa dahil bir pay senedinde kredili işlem yapılamaz.
Pay senetlerinin brüt takasta kalacağı süre, SPK tarafından belirlenmekte olup bazı durumlarda brüt takas bitiş tarihi belirlenmediği için süresiz de olabiliyor.
Yukarıda anlatılanların daha iyi anlaşılması için aşağıdaki örnekleri inceleyebiliriz, bugün itibarıyla brüt takasa konu olan XYZ hisse senedi var diyelim:
Brüt takas uygulamasındaki pay senetlerinde alım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcılar ise takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda menkul kıymet bulundurması gerekmektedir. Dolayısıyla brüt takas uygulamasındaki bir pay senedi alındığı gün satılamaz, ancak ertesi gün satılabilir.
Brüt takas uygulamasına dahil olan pay senetleri internet üzerinden işlemlere de kapatılır. Bu pay senetleri ile ilgili emir gönderim işlemleri, aracı kurumla yüz yüze görüşme veya telefon üzerinden yapılır. Ayrıca brüt takasa dahil bir pay senedinde kredili işlem yapılamaz.
Pay senetlerinin brüt takasta kalacağı süre, SPK tarafından belirlenmekte olup bazı durumlarda brüt takas bitiş tarihi belirlenmediği için süresiz de olabiliyor.
Yukarıda anlatılanların daha iyi anlaşılması için aşağıdaki örnekleri inceleyebiliriz, bugün itibarıyla brüt takasa konu olan XYZ hisse senedi var diyelim:
- Seans başında 0 hisseniz var. Gün içerisinde 100 adet aldınız ve yine bugün gün içerisinde bunu sattınız takasta hesabınız -100 adet olarak gözükecektir. Bu nedenle brüt takasa konu olan hisse senedinde aynı gün alım satım gerçekleştirilememektedir.
- Seans başında hesabınızda 100 Adet XYZ hisse senediniz var. Gün içerisinde de 50 adet daha aldınız. Aynı gün içinde maksimum 100 adet satabilirsiniz.
- Seans başında hesabınızda 0 adet XYZ var. Gün içerisinde 100 adet aldınız ve 5 adetini ikinci seansta satmaya kalktınız, satamazsınız. Hesabınız sonuçta takasta önce – 5 adet olacağından satmanız mümkün olmayacaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder